საქართველოსა და უნგრეთის იუსტიციის სამინისტროებს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი გაფორმდა. დოკუმენტს ხელი მოაწერეს საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ და უნგრეთის იუსტიციის მინისტრმა. ღონისძიება ევროპის საბჭოს მიერ ორგანიზებული მინისტერიალის პარალელურად გაიმართა, რომელშიც ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი რიკ დემსი, ვენეციის კომისიის პრეზიდენტი ჯანი ბუკიკიო, იტალიის იუსტიციის მინისტრი მარტა კარტაბია და ევროპის ქვეყნების იუსტიციის მინისტრები მონაწილეობენ. დღესვე მინისტერიალის ორ სესიაზე საქართველოს იუსტიციის მინისტრი სიტყვით გამოვიდა.

როგორც საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა უნგრელ კოლეგასთან შეხვედრისა და მემორანდუმის ხელმოწერის შემდეგ აღნიშნა, ურთიერთთანამშრომლობის დოკუმენტის გაფორმება დამატებით შესაძლებლობებს ქმნის ორი ქვეყნის თანამშრომლობისათვის იუსტიციის სფეროში. ევროკავშირის წევრ ქვეყანასთან ურთიერთობის გააქტიურება ხელს შეუწყობს ქართული სამართლის ევროკავშირის სამართალთან ჰარმონიზაციის პროცესს.

რატი ბრეგაძემ ევროპის საბჭოს მიერ ორგანიზებული მინისტერიალიც შეაფასა. მინისტრის განცხადებით, კონფერენციის მონაწილეებისათვის ძალიან საინტერესოა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების ქართული კოდექსი და საქართველოს პროგრესი პრობაციის მიმართულებით; საქართველო კი მზადაა, გაუზიაროს ევროპის ქვეყნებს საკუთარი მიღწევები და მიიღოს ის გამოცდილება, რაც აღდგენითი მართლმსაჯულების კუთხით ევროსაბჭოს წევრ ქვეყნებში არსებობს.

იტალიაში ვიზიტის ფარგლებში საქართველოს იუსტიციის მინისტრი სიტყვით გამოვიდა მინისტერიალის ორ სესიაზე. უკვე შედგა შეხვედრები იტალიისა და უნგრეთის იუსტიციის მინისტრებთან, ხვალ კი, რატი ბრეგაძე სომხეთისა და აზერბაიჯანის იუსტიციის მინისტრებს შეხვდება.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ ევროპის საბჭოს მიერ ორგანიზებული მაღალი დონის კონფერენციის მონაწილეებს აღდგენითი მართლმსაჯულების განვითარების საკუთარი ხედვა გააცნო. ეს მინისტერიალის მეორე სესიაა, რომელზედაც საქართველოს იუსტიციის მინისტრი სიტყვით გამოვიდა. მინისტერიალში „დანაშაული და სისხლის სამართლის მართლმსაჯულება – აღდგენითი მართლმსაჯულების როლი ევროპაში“ ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი რიკ დემსი, ვენეციის კომისიის პრეზიდენტი ჯანი ბუკიკიო, ევროპის საბჭოს გენერალური მდივანი მარია პეიჩინოვიჩ ბურიჩი, იტალიის იუსტიციის მინისტრი მარტა კარტაბია და ევროპის ქვეყნების იუსტიციის მინისტრები მონაწილეობენ.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა აღდგენითი მართლმსაჯულების მიმართულებით საქართველოში არსებული პრაქტიკა მიმოიხილა. როგორც მან აღნიშნა, „არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსის“ თანახმად, არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების პროცესში ჩართული ნებისმიერი პირი სპეციალიზებული უნდა იყოს ამ მიმართულებით. შესაბამისად, ადვოკატებმა, გამომძიებლებმა, პროკურორებმა, მოსამართლეებმა, პოლიციელებმა, მედიატორებმა, სოციალურმა მუშაკებმა, პრობაციის ოფიცრებმა სპეციალური ტრენინგები გაიარეს არასრულწლოვნებთან ურთიერთობის მეთოდებზე და მათთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებზე.

რატი ბრეგაძის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში ჯერ კიდევ არ არის ხელმისაწვდომი შესაბამისი საბაკალავრო/სამაგისტრო პროგრამა, ევროკავშირთან თანამშრომლობით შემუშავდა სპეციალური სახელმძღვანელო უნივერსიტეტებისთვის აღდგენითი მართლმსაჯულების შესახებ; 2021 წელს კი, პრობაციის სისტემაში პროფესიონალთა მომზადების სახელმძღვანელოს დაემატა სპეციალური თავი აღდგენითი მართლმსაჯულების თაობაზე.

იუსტიციის მინისტრმა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების პროცესში ჩართული სპეციალისტების გადამზადებაზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ იუსტიციის სამინისტრომ შეიმუშავა მედიატორის რეესტრის მექანიზმი, რომელიც საშუალებას იძლევა, მომზადდნენ მედიატორები პრაქტიკული საქმიანობისთვის პროფესიული მენტორობის პროგრამის ფარგლებში; მოსამართლეების, პროკურორების, გამომძიებლების, პოლიციელებისა და სხვა პროფესიონალების გადამზადებას კი, შესაბამისი უწყებების სასწავლო ცენტრები ახორციელებენ.

რატი ბრეგაძის თქმით, მიუხედავად წინგადადგმული ნაბიჯებისა, მნიშვნელოვანია, რომ აღდგენითი მართლმსაჯულების პრინციპები, მეთოდები, პრაქტიკა და პირობები შევიდეს საუნივერსიტეტო სასწავლო გეგმებსა და სხვა საგანმანათლებლო პროგრამებში, რათა ყველა პროფესიონალს ჰქონდეს საჭირო ცოდნა და ინფორმაცია არასრულწლოვნებთან მუშაობისათვის აღდგენითი მართლმსაჯულების მიმართულებით.

იტალიაში ვიზიტის ფარგლებში საქართველოს იუსტიციის მინისტრი სიტყვით გამოვა მინისტერიალის კიდევ ერთ სესიაზე. რატი ბრეგაძემ უკვე გამართა შეხვედრა იტალიელ კოლეგასთან. პირისპირ შეხვედრებია დაგეგმილი უნგრეთის, სომხეთისა და აზერბაიჯანის იუსტიციის მინისტრებთან.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ ევროპის საბჭოს მიერ ორგანიზებული მაღალი დონის კონფერენციის მონაწილეებს „არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსი“ და აღდგენითი მართლმსაჯულების ქართული მოდელი გააცნო.

მინისტერიალში „დანაშაული და სისხლის სამართლის მართლმსაჯულება – აღდგენითი მართლმსაჯულების როლი ევროპაში“ ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი რიკ დემსი, ვენეციის კომისიის პრეზიდენტი ჯანი ბუკიკიო, ევროპის საბჭოს გენერალური მდივანი მარია პეიჩინოვიჩ ბურიჩი, იტალიის იუსტიციის მინისტრი მარტა კარტაბია და ევროპის ქვეყნების იუსტიციის მინისტრები მონაწილეობენ.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების ქართულ კოდექსზე ისაუბრა. კოდექსი არასრულწლოვანთა საუკეთესო ინტერესებს ემსახურება და მისი მიზანი კანონთან კონფლიქტში მყოფი არასრულწლოვნების რესოციალიზაცია-რეაბილიტაცია, 18 წლამდე ბრალდებულთა და მოწმეთა უფლებების დაცვა და მათი მხრიდან განმეორებითი დანაშაულის ჩადენის პრევენციაა. რატი ბრეგაძემ მინისტერიალის მონაწილეებს განრიდებისა და მედიაციის პროგრამებიც გააცნო, რომლებიც არასრულწლოვანთა და 21 წლამდე მოზარდთა მართლმსაჯულების ალტერნატიულ მექანიზმებს წარმოადგენს. ეს მექანიზმები საშუალებას აძლევს კანონთან კონფლიქტში მყოფ ახალგაზრდებს, თავიდან აირიდონ სამართლებრივი დევნა, სასჯელი და, შესაბამისად, ნასამართლობა; ამის ნაცვლად კი, არასრულწლოვან და 21 წლამდე ბრალდებულებს სპეციალურად მათზე მორგებულ ნებაყოფლობით პროგრამებში მონაწილეობას სთავაზობს.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ამ სფეროში გატარებული რეფორმების შედეგად 2010-2021 წლებში 5200 არასრულწლოვანს მიეცა კიდევ ერთი შანსი, თავიდან აერიდებინათ სისხლისსამართლებრივი დევნა და ნასამართლობა. განრიდების პროგრამის დასრულებიდან 3 წლის განმავლობაში მათგან მხოლოდ 9%-მა ჩაიდინა დანაშაული, რაც პროექტების წარმატების დადასტურებაა. იტალიაში ვიზიტის ფარგლებში საქართველოს იუსტიციის მინისტრი სიტყვით გამოვა მინისტერიალის კიდევ ორ სესიაზე. რატი ბრეგაძემ უკვე გამართა შეხვედრა იტალიელ კოლეგასთან. პირისპირ შეხვედრებია დაგეგმილი უნგრეთის, სომხეთისა და აზერბაიჯანის იუსტიციის მინისტრებთან.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ იტალიელ კოლეგასთან შეხვედრაზე ორი ქვეყნის იუსტიციის სამინისტროებს შორის თანამშრომლობის პერსპექტივები განიხილა. იუსტიციის მინისტრების შეხვედრა ვენეციაში ევროპის საბჭოს მიერ ორგანიზებული მინისტერიალის ფარგლებში გაიმართა.

მინისტერიალში „დანაშაული და სისხლის სამართლის მართლმსაჯულება – აღდგენითი მართლმსაჯულების როლი ევროპაში“ ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი რიკ დემსი, ვენეციის კომისიის პრეზიდენტი ჯანი ბუკიკიო, იტალიის იუსტიციის მინისტრი მარტა კარტაბია და ევროპის ქვეყნების იუსტიციის მინისტრები მონაწილეობენ. ღონისძიებაზე საქართველოს იუსტიციის მინისტრის სიტყვით გამოსვლაა დაგეგმილი.

შეხვედრაზე რატი ბრეგაძემ მარტა კარტაბიას საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს განვითარების ათწლიანი სტრატეგია გააცნო. განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო ევროკავშირთან საქართველოს კანონმდებლობის ჰარმონიზაციის პროცესს და ამ კუთხით იტალიასთან თანამშრომლობის საკითხებს, პრობაციისა და პენიტენციური სისტემების რეფორმას, საჯარო სერვისების ხელმისაწვდომობას, მათ შორის, მობილური იუსტიციის სახლების ინოვაციურ პროექტს.

მხარეებმა განიხილეს ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმის გაფორმების შესაძლებლობაც. ამ საკითხზე მუშაობა ინტენსიურ რეჟიმში გაგრძელდება. იგეგმება, აგრეთვე, ორი ქვეყნის სტუდენტური გაცვლითი პროგრამების ორგანიზება.

შეხვედრის ბოლოს რატი ბრეგაძემ იტალიის იუსტიციის მინისტრი საქართველოში მოიწვია.

იტალიაში ვიზიტის ფარგლებში საქართველოს იუსტიციის მინისტრი სიტყვით გამოვა მინისტერიალის სამ სესიაზე. პირისპირ შეხვედრებია დაგეგმილი უნგრეთის, სომხეთისა და აზერბაიჯანის იუსტიციის მინისტრებთან.

იუსტიციის სამინისტრო საგრანტო პროგრამის ფარგლებში 14 პროექტს, ჯამში, 257 919 ლარით დააფინანსებს. კონკურსის გამარჯვებულ ორგანიზაციებსა და კერძო პირებთან შესაბამისი ხელშეკრულებები დღეს გაფორმდა.

იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ გამარჯვებულებს წარმატება პირადად მიულოცა. საგრანტო პროექტები იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში ადამიანის უფლებების გაძლიერების, ინოვაციური სერვისების დანერგვის, მსჯავრდებულთა და ყოფილ პატიმართა რეაბილიტაცია-რესოციალიზაციის ხელშეწყობისა და დანაშაულის ეფექტიანი პრევენციის მიმართულებებით იუსტიციის სამინისტრომ მიმდინარე წლის 30 ივლისს გამოაცხადა.

მასში მონაწილეობა 42-მა ორგანიზაციამ და კერძო პირმა მიიღო. საგრანტო კონკურსის მიზანი იუსტიციის სამინისტროს სისტემის საქმიანობაში სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობისა და ჩართულობის გაზრდაა. გამარჯვებული პროექტებით განხორციელდება მნიშვნელოვანი ღონისძიებები და აქტივობები, რაც ხელს შეუწყობს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემის პრიორიტეტული მიმართულებების განვითარებას. სამოქალაქო ინიციატივების მხარდაჭერას იუსტიციის სამინისტრო მომავალშიც გააგრძელებს.

იუსტიციის მინისტრის მოადგილე: „დემოკრატიის ვარიაციების“ კვლევის ინდიკატორები იმ რეფორმების ლოგიკური შედეგია, რომლებიც ჩვენს ქვეყანაში უკანასკნელ წლებში განხორციელდა“.

საქართველოს მიერ მიღწეულ ხელშესახებ პროგრესზეა საუბარი ანგარიშში, რომელიც ავტორიტეტულმა კვლევითმა ცენტრმა „დემოკრატიის ვარიაციებმა“ გამოაქვეყნა. საქართველო დემოკრატიული სტატუსის მქონე ქვეყნებს შორის დემოკრატიის გრძელვადიანი (2010-2020 წწ.) გაუმჯობესების მიხედვით მსოფლიოს საუკეთესო ხუთეულში მოხვდა.

„დემოკრატიის ვარიაციების“ კვლევა დღეს იუსტიციის მინისტრის მოადგილე თორნიკე ჭეიშვილმა შეაფასა. მისი თქმით, საქართველოს პროგრესი ბოლო წლების განმავლობაში განხორციელებული რეფორმების შედეგია:​

„ავტორიტეტული საერთაშორისო კვლევის მიერ გამოქვეყნდა მორიგი ანგარიში, რომელშიც საუბარია საქართველოს მიერ მიღწეულ ხელშესახებ პროგრესზე. ანგარიშში მიმოხილულია ის დემოკრატიული რეფორმები, რომლებიც საქართველოში განხორციელდა, მათ შორის, ადამიანის ძირითადი უფლებების დაცვის კუთხით. ეს შეეხება წამებისაგან თავისუფლებას, გამოხატვის თავისუფლებას, სხვა ფუნდამენტური უფლებების ძალიან მაღალი დაცვის სტანდარტის დამკვიდრებას. მნიშვნელოვანია, რომ კვლევის ინდიკატორები წარმოადგენს ლოგიკურ შედეგს იმ რეფორმებისა, რაც ჩვენს ქვეყანაში განხორციელდა უკანასკნელი წლების განმავლობაში, აგრეთვე, საგულისხმოა, რომ არა მარტო საკანონმდებლო ბაზის სრულყოფის მიზნით, არამედ ამ რეფორმების იმპლემენტაციის მიმართულებათაც“.

თორნიკე ჭეიშვილის თქმით, მუშაობა ამ საკითხებზე გაგრძელდება, რაც ქვეყანას საშუალებას მისცემს, კვლავ მიაღწიოს წარმატებას საერთაშორისო რეიტინგებში.

„დემოკრატიის ვარიაციების

იუსტიციის მინისტრი რატი ბრეგაძე პატიმარ მიხეილ სააკაშვილს აბრამიშვილის სახელობის გორის სამხედრო ჰოსპიტალში გადაყვანას სთავაზობს. განცხადება მინისტრმა დღეს გამართულ ბრიფინგზე გააკეთა:

„ადამიანის სიცოცხლის და ჯანმრთელობის ინტერესებიდან გამომდინარე, ეს არის ადგილი, სადაც მისი ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება სახელმწიფოს მხრიდან იქნება დაცული. ამ გადაწყვეტილებით ჩვენ ვიცავთ არა მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილის, არამედ სხვა ადამიანების ჯანმრთელობას და სიცოცხლეს, რომლებიც ახლა შიმშილობენ“.

იუსტიციის მინისტრმა გორის სამხედრო ჰოსპიტალში გადაყვანის პირობად დაასახელა პოლიტიკური ოპონენტების მხრიდან ნებისმიერი პროვოკაციული ქმედებებისგან თავის შეკავება, რამაც შეიძლება ხელი შეუშალოს პატიმრის გადაყვანას და შემდგომ სამედიცინო პერსონალის მუშაობას. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ნებისმიერი კანონდამრღვევი უმკაცრესად აგებს პასუხს კანონის წინაშე, ხოლო მიხეილ სააკაშვილი დაბრუნდება №18 დაწესებულებაში.

„ოპონენტების მხრიდან ნებისმიერი პროვოკაციული ქმედების შემთხვევაში, რამაც შეიძლება ხელი შეუშალოს პატიმრის გადაყვანას და შემდგომ სამედიცინო პერსონალის მუშაობას, პატიმარი გადაყვანილი იქნება №18 დაწესებულებაში და ყველა კანონდამრღვევი უმკაცრესად აგებს პასუხს კანონის წინაშე“, – განაცხადა რატი ბრეგაძემ.

იუსტიციის მინისტრმა, ასევე, განაცხადა, რომ მიხეილ სააკაშვილს სტრასბურგის სასამართლომ შიმშილობის შეწყვეტისკენ დაჟინებით მოუწოდა.

„ეს არის, რა თქმა უნდა, თავად პატიმრის გადასაწყვეტი, რომ მან შეწყვიტოს შიმშილობა. ჩვენ ვეხმარებით ამ გადაწყვეტილების მიღებაში და გადაგვყავს ის გორის ჰოსპიტალში. ბუნებრივია, დანარჩენი დამოკიდებულია მის თანხმობაზე. შეირჩა გორის ჰოსპიტალი, იმიტომ, რომ ეს არის ადგილი, სადაც როგორც მისი ჯანმრთელობა, ისე უსაფრთხოება იქნება მაქსიმალურად დაცული. რაც შეეხება გარანტიებს, ეს არის, რა თქმა უნდა, შიმშილობის დაუყოვნებლივი შეწყვეტა და, ასევე, ყოველგვარ პროვოკაციაზე უარის თქმა – იქნება ეს სხვადასხვა სახის აქციები გორის ჰოსპიტალთან თუ რაიმე სხვა დესტრუქციული ქმედება, რამაც შეიძლება ხელი შეუშალოს როგორც ექიმების მუშაობას, ისე პატიმრის უსაფრთხოებას. აი ეს არის, რისკენაც მოვუწოდებთ ჩვენს ოპონენტებს“, – განაცხადა რატი ბრეგაძემ.

იუსტიციის მინისტრის განცხადებით, მსჯავრდებულ სააკაშვილის ჯანმრთელობას ექიმების დამატებითი ჯგუფი დააკვირდება. ეს განცხადება რატი ბრეგაძემ დღეს გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა.

„ჯანდაცვის სამინისტროსთან თანამშრომლობით, პენიტენციურმა სისტემამ მოიწვია ექიმების დამატებითი ჯგუფები, რომლებიც სააკაშვილის ჯანმრთელობის მუდმივ მონიტორინგს ახორციელებენ და მას სათანადო სამედიცინო მომსახურებას უწევენ“, – აღნიშნა მინისტრმა.

საზოგადოებრივი ინტერესის გათვალისწინებით და სააკაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ სპეკულაციების თავიდან ასარიდებლად მედიკოსები, რომლებიც მონიტორინგს ახორციელებენ სააკაშვილის ჯანმრთელობაზე, საზოგადოებას ყოველდღიურად გააცნობენ ინფორმაციას.

„მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესის და იმის გათვალისწინებით, რომ პატიმარ სააკაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობასთან დაკავშირებით ყოველდღიურად მიზანმიმართულად ვრცელდება არასწორი ინფორმაცია, ექიმების ჯგუფი ყოველდღიურ რეჟიმში გააკეთებს განმარტებებს მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობასთან დაკავშირებით. ამით წერტილი დაესმება ყველა დეზინფორმაციული ხასიათის ინფორმაციის გავრცელებას“, – განაცხადა რატი ბრეგაძემ.

იუსტიციის მინისტრის განცხადებით, პროკურატურამ მიხეილ სააკაშვილს შესთავაზა სასამართლო პროცესზე ონლაინ რეჟიმში დასწრება, თუმცა, მან ამაზე უარი განაცხადა. რატი ბრეგაძის თქმით, რეალურად მიხეილ სააკაშვილის თანამოაზრეებსა და მხარდამჭერებს სპექტაკლის დადგმა და მისი უსაფრთხოებისთვის პრობლემის შექმნა სურთ.

„პროკურატურამ მას შესთავაზა პროცესში მონაწილეობა და ჩვენ ამას უზრუნველვყოფდით ტექნიკურად, მაგრამ არ უნდოდათ. რატომ? –იმიტომ, რომ ამ ხალხს სპექტაკლი უნდათ, უსაფრთხოებისთვის პრობლემის შექმნა უნდათ, ე.წ. როგორც თავად ამბობენ, „კარტინკის“ დადგმა უნდათ. ისინი არ არიან მართლმსაჯულებით დაინტერესებული. მათ რომ აინტერესებდეთ სიმართლის დადგენა, თვითონვე მოითხოვდნენ ონლაინ დასწრებას. მაგრამ – არა, ყველაფერი კეთდება მიზანმიმართულად იმისთვის, რომ ის იყოს გაყვანილი გარეთ. ცდილობენ, რომ თავად ამ ადამიანის უსაფრთხოებას შეუქმნან პრობლემა. მაგრამ ჩვენ ვერცერთი პატიმრის უსაფრთხოებას ვერ დავაყენებთ საფრთხის ქვეშ“, – განაცხადა რატი ბრეგაძემ „რუსთავი 2“-ის ეთერში.