თამარ ტყეშელაშვილმა და რიხარდ ბოკმა საქართველოსა და გერმანიის ნოტარიუსთა პალატებს შორის არსებული წარმატებული თანამშრომლობის მიმართულებებზე იმსჯელეს.

აღინიშნა, რომ ორი ქვეყნის იუსტიციის სამინისტროების ურთიერთთანამშრომლობის 2022 წელს ხელმოწერილი პროგრამა და ნოტარიუსთა პალატებს შორის 2023 წელს გაფორმებული შეთანხმება ქმნის კარგ პლატფორმას მყარი პარტნიორული ურთიერთობებისათვის.

მხარეებმა განიხილეს თანამშრომლობის გაღრმავება ისეთი მიმართულებებით, როგორიცაა: ნოტარიუსთა სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის შექმნა საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის ბაზაზე; სანოტარო სერვისების ხელმისაწვდომობის კიდევ უფრო ამაღლება; მომსახურების პროცესში ონლაინ სერვისების დანერგვა და სხვ.

იუსტიციის მინისტრის პირველმა მოადგილემ მადლობა გადაუხადა გერმანულ მხარეს საქართველოს მხარდაჭერისათვის ევროსტრუქტურებში ინტეგრაციის გზაზე და აღნიშნა საერთაშორისო პარტნიორების როლი საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის ევროკავშირის ნოტარიუსთა საბჭოში (CNUE) დამკვირვებლის სტატუსით გაწევრების პროცესში.

შეხვედრას ესწრებოდნენ, აგრეთვე, საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის თავმჯდომარე ეკატერინე ნანდოშვილი, იუსტიციის სამინისტროს საერთაშორისო ურთიერთობებისა და სამართლებრივი თანამშრომლობის დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე ანა ივანიშვილი და გერმანიის ფედერალური ნოტარიუსთა პალატის იურიდიული მრჩეველი საერთაშორისო ურთიერთობების საკითხებში კიმ ბრისევაკი.

სტრასბურგის სასამართლომ სახელმწიფოთაშორის დავაზე „საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (IV)“ (ე.წ. „განგრძობადი ოკუპაციის საქმე“) რუსეთს დააკისრა სრული პასუხისმგებლობა ოკუპირებულ ტერიტორიებსა და საოკუპაციო ხაზის გასწვრივ საქართველოს მოსახლეობის მასობრივი შევიწროების, დაკავების, თავდასხმების, მკვლელობებისა და ამგვარი ფაქტებისადმი ოფიციალური შემწყნარებლობის პრაქტიკისათვის, რომელიც საქართველოს ტერიტორიების ოკუპაციისა და ე.წ. „ბორდერიზაციის“ ფონზე მიმდინარეობს.

ევროპული სასამართლოს დღევანდელი გადაწყვეტილებით კიდევ ერთხელ მკაფიოდ გაესვა ხაზი საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას და უფრო მეტად განმტკიცდა სუვერენიტეტი, რამდენადაც სტრასბურგის სასამართლოს შეფასებით, აფხაზეთი და ცხინვალის რეგიონი მთელი საერთაშორისო საზოგადოების მიერ საქართველოს განუყოფელ ნაწილად არის აღიარებული და უკანონოა „ბორდერიზაციის“ პროცესი. შესაბამისად, უკანონოდ და ევროპულ კონვენციასთან შეუსაბამოდ გამოცხადდა რუსეთის ოკუპაციის ქვეშ მოქმედი დე ფაქტო ორგანოების მხრიდან დაწესებული ნებისმიერი შეზღუდვა. ამასთან, ევროპულმა სასამართლომ დაადგინა, რომ „ბორდერიზაციის“ პირობებში განგრძობითად და სისტემურად ირღვევა შემდეგი უფლებები: სიცოცხლის უფლება, წამების/არასათანადო მოპყრობის აკრძალვა, თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლება უკანონო დაკავებების/პატიმრობის კონტექსტში, პირადი და ოჯახური ცხოვრების დაცულობის უფლება, საკუთრებისა და განათლების უფლებები და მიმოსვლის თავისუფლება. კერძოდ, სტრასბურგის სასამართლოს შეფასებით:

• რუსეთის მიერ სიცოცხლის უფლების (ევროპული კონვენციის მე-2 მუხლი) დარღვევას წარმოადგენს საოკუპაციო ხაზს გასწვრივ ეთნიკური ქართველების მკვლელობა, ისევე როგორც მათი გარდაცვალება მაშინ, როდესაც ისინი საოკუპაციო ხაზის გადმოკვეთას და ალტერნატიული გზებით საქართველოს კონტროლირებად ტერიტორიაზე გადმოსვლას აპირებდნენ პენსიის თუ მედიკამენტების მიღების მიზნით;
• საოკუპაციო ხაზზე დაკავებული ეთნიკური ქართველების მიმართ არაადამიანური მოპყრობა და პირობები წარმოადგენს წამების/არასთანადო მოპყრობის აკრძალვის (ევროპული კონვენციის მე-3 მუხლი) დარღვევას;
• საოკუპაციო ხაზის გადაკვეთის გამო ეთნიკური ქართველების ნებისმიერი დაკავება/პატიმრობა ავტომატურად არღვევს ევროპული კონვენციის მე-5 მუხლით გარანტირებულ თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლებას;
• მავთულხლართების გაბმითა და „ბორდერიზაციის“ პროცესის შედეგად ეთნიკურ ქართველებს ეზღუდებათ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე გადაადგილების, საკუთარ სახლებზე, მიწებზე, სხვა საკუთრებასა და საფლავებზე წვდომა, რითაც განგრძობითად ირღვევა პირადი და ოჯახური ცხოვრების დაცულობის უფლება (ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი), საკუთრების უფლება (ევროპული კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლი) და მიმოსვლის თავისუფლება (ევროპული კონვენციის მე-4 დამატებითი ოქმის მე-2 მუხლი);
• ოკუპირებულ აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში ქართულ ენაზე სწავლის აკრძალვით ირღვევა ევროპული კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის მე-2 მუხლით გარანტირებული მშობლიურ ენაზე განათლების მიღების უფლება.

ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებით, აგრეთვე, მკაფიოდ აღინიშნა, რომ აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში ქართული ენა არის მშობლიური ენა.

საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო სრულიად საქართველოს ულოცავს ამ ისტორიულ გამარჯვებას და მტკიცებულებების შეგროვების ეტაპზე აქტიური ჩართულობისთვის კიდევ ერთხელ მადლობას უხდის სახელმწიფო უწყებებს, განსაკუთრებით, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს, საქართველოს გენერალურ პროკურატურასა და შინაგან საქმეთა სამინისტროს.

საქართველოს იუსტიციის სამინისტრომ სომხეთის რესპუბლიკის დელეგაციას უმასპინძლა. ქართულმა მხარემ სტუმრებს ევროკავშირთან სავიზო რეჟიმის ლიბერალიზაციისთვის და მის შემდგომ იუსტიციის სამინისტროს მიერ გადადგმული ნაბიჯების, ამ პროცესში შესაძლო გამოწვევებისა და საქართველოს მიერ მიღწეული პროგრესის თაობაზე გაუზიარა გამოცდილება.

საუბარი შეეხო ევროკავშირთან უვიზო მიმოსვლის სამოქმედო გეგმის შესრულების პროცესში საქართველოს გამოცდილებას ისეთ საკვანძო საკითხებზე, როგორიც არის დოკუმენტების უსაფრთხოება და ამ მიზნით სსიპ „სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს“ მიერ განხორციელებული რეფორმები, ადამიანით ვაჭრობასთან (ტრეფიკინგის) ბრძოლის ოთხსვეტოვანი სახელმწიფო პოლიტიკა და იუსტიციის მინისტრის თავმჯდომარეობით მოქმედი უწყებათაშორისი საბჭოს როლი, ასევე, მიგრაციის მართვის სახელმწიფო პოლიტიკა და ამ პროცესში ერთიანი საკოორდინაციო მექანიზმის მნიშვნელობა.

შეხვედრას ესწრებოდნენ იუსტიციის სამინისტროს საერთაშორისო ურთიერთობებისა და სამართლებრივი თანამშრომლობის დეპარტამენტისა და სსიპ „სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს“ წარმომადგენლები.

კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტში სტუდენტებისთვის გამართული საჯარო ლექცია პენიტენციურ სისტემაში გატარებულ რეფორმებსა და რესოციალიზაცია-რეაბილიტაციის პროგრამებს შეეხო. ნიკა ცხვარაშვილმა ახალი პენიტენციური კოდექსით გათვალისწინებულ სიახლეებზე ისაუბრა, რაც მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პენიტენციურ სისტემაში მსჯავრდებულთა და თანამშრომელთა უფლებებსა და შრომით პირობებს.

საუბარი შეეხო სასჯელის მოხდის პერიოდში მსჯავრდებულთა შესაძლებლობასაც, სრულად ისარგებლონ რესოციალიზაცია-რეაბილიტაციის პროგრამებით, რაც გულისხმობს სპორტულ აქტივობებსა თუ სრულფასოვან სასწავლო პროცესში ჩართვას, რის საშუალებასაც იძლევა „ციფრული უნივერსიტეტი“; ისარგებლონ დასაქმების პროგრამებით, რაც ითვალისწინებს მათთვის დამატებითი შემოსავლის ქონას.

სპეციალურ პენიტენციურ სამსახურს მხოლოდ არასრულწლოვანთა რესოციალიზაცია-რეაბილიტაციის 12 სხვადასხვა პროგრამა აქვს. განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება ჯანდაცვის მიმართულებასაც – ონლაინ კლინიკის საშუალებით ნებისმიერ მსჯავრდებულს შეუძლია, ისარგებლოს სამოქალაქო კლინიკის ექიმის მომსახურებით.

ღონისძიებას, ასევე, ესწრებოდა კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტის სამართლის ფაკულტეტის დეკანი გიორგი ხატიძე.

პროექტი კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტში მიმდინარე წლის 14 მარტს ამოქმედდა.

„იუსტიციის აუდიტორია“ შესაძლებლობას აძლევს უმაღლესი სასწავლებლის სტუდენტებს, თანამშრომლებს და სხვა დაინტერესებულ პირებს, მიიღონ სრული ინფორმაცია იუსტიციის სამინისტროს სისტემის საქმიანობის, მისი ამოცანების, მიზნებისა და მიღწევების შესახებ.

პროექტი ითვალისწინებს სტუდენტების ჩართულობისა და სამართლებრივ საკითხებზე ცნობიერების ამაღლებას, სტუდენტური პროექტების ხელშეწყობას, საჯარო სამსახურის პოპულარიზაციას და იუსტიციის სამინისტროში კადრების მოზიდვას.

იუსტიციის სამინისტროს საქმიანობის პროცესში სამოქალაქო სექტორის, აკადემიური წრეებისა და მომავალი იურისტების ჩართულობა უწყების ერთ-ერთი პრიორიტეტია.

უწყებათა წარმომადგენლებმა კომისიის სხდომაზე ტერორიზმის დაფინანსებასთან ბრძოლისა და მასთან დაკავშირებული სანქციების ეფექტიანი აღსრულების მექანიზმებზე იმსჯელეს.

სხდომაზე განხილული საკითხები და წარმოდგენილი ახალი საკანონმდებლო რეგულაციები შეესაბამება ევროპულ და საერთაშორისო დონეზე დადგენილ სტანდარტებს და მიზნად ისახავს ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების პრევენციის საკითხებზე (MONEYVAL) მომუშავე ევროპის საბჭოს თემატურ ექსპერტთა ჯგუფის რეკომენდაციების შესრულებას.

აღნიშნული მიმართულების გაძლიერება დაკავშირებულია ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიღების შემდგომ ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესთანაც.

გაერო-ს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციების შესრულების საკითხებზე მომუშავე სამთავრობო კომისიის სხდომას იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ბექა ძამაშვილი უძღვებოდა. ღონისძიებაში მონაწილეობა მიიღეს სამთავრობო კომისიის წევრი უწყებების წარმომადგენლებმა.

პრობაციონერთა საორიენტაციო კურსი დანაშაულის პრევენციის, არასაპატიმრო სასჯელთა აღსრულებისა და პრობაციის ეროვნული სააგენტოს ახალი ინოვაციური სარეაბილიტაციო შესაძლებლობაა, რომელიც დაბალი რისკის პრობაციონერების მხრიდან განმეორებითი დანაშაულის პრევენციას და ამ პროცესში პრობაციის ოფიცრების როლის გაძლიერებას ემსახურება.

პროგრამა ითვალისწინებს პრობაციის ოფიცრების როლის ზრდას დანაშაულის პრევენციის პროცესში; ამასთან, დაბალი რისკის პრობაციონერებს უქმნის შესაძლებლობას, გაიარონ საორიენტაციო კურსი და შემდგომ შესაბამისი ანაზღაურების მიღებით პრობაციის ოფიცრებთან ერთად თავადვე გაუძღვნენ მსგავსს კურსებს. ამას გარდა, პროგრამის წარმატებით დასრულება პირობითი მსჯავრის გაუქმებისა და რეჟიმის შემსუბუქების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ერთ-ერთი დადებითად გასათვალისწინებელი ფაქტორი იქნება.

კურსი მოიცავს ისეთ თემატურ მიმართულებებს, როგორიცაა: ფსიქოსოციალური უნარების განვითარება, წიგნიერებისა და დასაქმების ხელშეწყობა, სამართლებრივი საკითხები და ქალები მართლმსაჯულების სისტემაში.

კურსის ფარგლებში, ბენეფიციარები მიიღებენ მათთვის მნიშვნელოვან ინფორმაციას:

• შრომითი უფლებებისა და სოციალური დახმარების სისტემებზე;
• ემოციური მდგომარეობის რეგულირებაზე;
• ეფექტიან კომუნიკაციასა და კონფლიქტური სიტუაციის მართვაზე;
• განსხვავებულის მიმართ მიუღებლობისა და სტიგმის დაძლევაზე;
• ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობის ხელშეწყობასა და არაჯანსაღი ქცევისა და ჩვევების იდენტიფიცირებაზე;

ასევე, პროფორიენტაციის პროგრამის საშუალებით გაეცნობიან არაერთი პროფესიის თავისებურებას.

კურსის პილოტის ჩასატარებლად პრობაციის ოფიცრები მთელი ქვეყნის მასშტაბით შეირჩნენ.

პრობაციონერთა საორიენტაციო კურსი იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ გახსნა. ღონისძიების მონაწილეებს სიტყვით მიმართა დანაშაულის პრევენციის, არასაპატიმრო სასჯელთა აღსრულებისა და პრობაციის ეროვნული სააგენტოს უფროსმა ლადო ხელაძემ.

იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ბუბა ლომუაშვილმა პრობაციის ოფიცრები დააჯილდოვა, რომელთაც წარმატებით გაიარეს ტრენერთა ტრენინგი, და მათ მომავალ საქმიანობაში წარმატებები უსურვა. ისინი იქნებიან პირველი პრობაციის ოფიცრები საქართველოში, რომლებიც კურსის პილოტს ჩაატარებენ, შემდეგ კი, ამავე პროცესის გავრცელებას შეუწყობენ ხელს.

პრობაციონერთა საორიენტაციო კურსი სააგენტოს სპეციალისტების მიერ, ექსპერტის ჩართულობით, აშშ-ის საერთაშორისო ანტინარკოტიკული და სამართალდამცავ ორგანოებთან თანამშრომლობის ბიუროს (INL) მხარდაჭერით, იუსტიციის სასწავლო ცენტრთან ერთად ხორციელდება.

ღონისძიებას ასევე ესწრებოდნენ იუსტიციის მინისტრის მოადგილეები, სსიპ-ების ხელმძღვანელები, ადამიანის უფლებათა დაცვის საკითხებში პრემიერ-მინისტრის მრჩეველი ნიკო თათულაშვილი, მთავარი პროკურორის მოადგილე ნათია მერებაშვილი და საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის მინისტრის მოადგილე თამარ მახარაშვილი.

პროექტის მიზანია საქართველოში მომუშავე იურისტებისთვის სამართლის ტექნოლოგიების (ლიგალტექის) სწავლება. ტექნიკური უნარების შეძენა დაეხმარება მათ, თანამედროვე ინოვაციური პროდუქტები გამოიყენონ ყოველდღიურ საქმიანობაში და გააუმჯობესონ სამუშაოს ხარისხი. კურსის თეორიული ნაწილის გავლისას მონაწილეები მიიღებენ ინფორმაციას ალგორითმზე დაფუძნებული კომპიუტერული სისტემების მეშვეობით იურიდიული სერვისების მიწოდების შესახებ.

მონაწილეები შეისწავლიან ლიგალტექ პროგრამა Logos-ისა და რულმეფინგის მეთოდის გამოყენებით ისეთი ციფრული პროდუქტების შექმნას, როგორიცაა: სამართლებრივი კონსულტაციის ავტომატიზებული ბოტები, ხელშეკრულებისა და სარჩელების გენერირების სისტემები და სხვ.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მოადგილე თორნიკე ჭეიშვილი პროექტის მონაწილეებს პროექტის მნიშვნელობისა და აქტუალობის შესახებ ესაუბრა, ხოლო თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორმა გიორგი ხუბუამ, ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის პროფესორმა ზვიად გაბისონიამ და პროექტის ხელმძღვანელმა ნათია სირდაძემ პროექტის მონაწილეებს მიაწოდეს დეტალური ინფორმაცია პროექტის ფარგლებში შეთავაზებული სასწავლო კურსის შესახებ. პროექტის ფარგლებში განსახორციელებელი პრაქტიკული მოდულების თაობაზე პრეზენტაცია ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის ასოცირებულმა პროფესორმა ლადო სირდაძემ წარადგინა.

პროექტი განხორციელდება ოქსფორდის უნივერსიტეტის ლიგალტექ ასოციაციასა და გერმანულ ლიგალტექ კომპანია KnowledgeTools International-თან თანამშრომლობით. ღონისძიებაში მონაწილე ქართველ ექსპერტებთან ერთად ლექციებს გაუძღვებიან პროფესორი შტეფან ბრაიდენბახი, დოქტორი თილო ვენდი, ჰატიმ ჰუსაინი და დანიელ ფოა.

იუსტიციის სამინისტრო ყოველწლიურად აცხადებს საგრანტო კონკურსს, რომლის მიზანიც ინოვაციური სერვისების დანერგვის ხელშეწყობა, ადამიანის უფლებათა დაცვის გაძლიერება და სამართლებრივი უსაფრთხოების განმტკიცებაა. წელს იუსტიციის სამინისტრო საგრანტო კონკურსში გამარჯვებულ 17 პროექტს აფინანსებს.

ხელოვნური ინტელექტის შესაძლებლობების გამოყენებისა და, ამავდროულად, შესაძლო რისკების სამართლებრივი რეგულირების საკითხებზე რატი ბრეგაძემ აშშ-ის განვითარების საერთაშორისო სააგენტოს (USAID) ეკონომიკური მმართველობის პროგრამის ორგანიზებული დისკუსიის ფარგლებში ისაუბრა.

იუსტიციის მინისტრის განცხადებით, ტექნოლოგიურმა პროგრესმა წარმოქმნა იმგვარი სამართლებრივი რეგულაციების შემოღების საჭიროება, რომლებიც, ერთი მხრივ, ხელს შეუწყობს ინოვაციების განვითარებას, მეორე მხრივ კი, დაიცავს ადამიანის უფლებებს.

რატი ბრეგაძემ დისკუსიის მონაწილეებს კონკრეტული ინიციატივები შესთავაზა, კერძოდ:

• იუსტიციის სამინისტროში ჩამოყალიბდება უწყებათაშორისი სამუშაო ჯგუფი, რომელიც იმუშავებს ევროკავშირის სამართალთან თავსებად ხელოვნური ინტელექტის სამართლებრივ რეგულირებაზე;
• იუსტიციის სამინისტროს სასწავლო ცენტრში შეიქმნება ტექნოლოგიებისა და ხელოვნური ინტელექტის სამართლის ცენტრი.

ღონისძიებაზე სიტყვით გამოვიდნენ, აგრეთვე, USAID-ის მისიის დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი ჯონ სანი, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის მოადგილე ირაკლი ნადარეიშვილი და ხელოვნური ინტელექტისა და რობოტიკის ცენტრის (UNICRI) ხელმძღვანელი ირაკლი ბერიძე. დისკუსია საჯარო და კერძო სექტორის, აგრეთვე, აკადემიური წრეების ჩართულობით წარიმართა.

პროექტი „ერუდიციის (ინტელექტის განვითარების) კურსი“ იუსტიციის სამინისტროს საგრანტო კონკურსის გამარჯვებულია და მისი მიმართულება ადამიანის უფლებათა დაცვის გაძლიერებაა. პროექტი იუსტიციის მინისტრის მოადგილე თორნიკე ჭეიშვილმა წარადგინა, ხოლო კურსს გიორგი გოგელია გაუძღვება.

არასრულწლოვანი მსჯავრდებულები სალექციო კურსის ფარგლებში გაეცნობიან კლასიკური ლიტერატურის სპეციალურად შერჩეულ ნაწარმოებებს და გააანალიზებენ მათ დისკუსიის ფორმატში; შეისწავლიან იმ ცნობილი ადამიანების ბიოგრაფიებს, რომელთაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანეს კაცობრიობის განვითარების საქმეში; გაეცნობიან ზოგიერთი სახელმწიფოს კულტურის ისტორიას.

პროექტის მიზანია მსმენელთათვის (მსჯავრდებულებისთვის) ინტელექტუალური დონის მკვეთრად მომატება, ანალიტიკური აზროვნების განვითარება, არგუმენტირებულად საუბრის უნარების გაუმჯობესება, მიღებული ცოდნის გადმოცემისა და პოლემიკა-დისკუსიის კულტურის განვითარება.

იუსტიციის სამინისტრო ყოველწლიურად აცხადებს საგრანტო კონკურსს, რომლის მიზანიც ინოვაციური სერვისების დანერგვის ხელშეწყობა, ადამიანის უფლებათა დაცვის გაძლიერება და სამართლებრივი უსაფრთხოების განმტკიცებაა. წელს იუსტიციის სამინისტრო საგრანტო კონკურსში გამარჯვებულ 17 პროექტს აფინანსებს.