ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ გამოაქვეყნა გადაწყვეტილება საქმეზე „ზაქაიძე საქართველოს წინააღმდეგ“, რომლითაც დაადგინა, რომ მომჩივნის მიმართ განხორციელებული ძალადობის ფაქტზე საქართველოს ხელისუფლებამ ჩაატარა ეფექტიანი გამოძიება, ხოლო შემდგომი სასამართლო პროცესი წარიმართა ჯეროვნად და სრულად შეესაბამებოდა ევროპული კონვენციის სტანდარტებს.

საქმის ფაქტობრივი გარემოებების თანახმად, 2021 წლის 9 თებერვალს მომჩივანი მისმა თანასოფლელებმა სცემეს, რის შედეგადაც მან მიიღო მრავლობითი დაზიანება, მათ შორის – ქვედა ყბის მოტეხილობა და ტვინის შერყევა. თავდასხმაში მონაწილე ყველა პირი ეროვნულმა სასამართლოებმა დამნაშავედ ცნეს და მიუსაჯეს თავისუფლების აღკვეთა, რომელიც პირობით მსჯავრად ჩაეთვალათ.

ევროპული კონვენციის საფუძველზე, მომჩივანი ამტკიცებდა, რომ ხელისუფლების მიერ მის მიმართ განხორციელებული ძალადობის ფაქტზე ჩატარებული გამოძიება არასათანადო იყო, რომლის შედეგადაც თავდამსხმელებს წარედგინათ ჩადენილ ქმედებებთან შეუსაბამოდ მსუბუქი სასჯელი. გარდა ამისა, იგი მიუთითებდა, რომ მას არ მიეცა გამოძიებისა და სასამართლო წარმოების ეტაპზე პროცესში მონაწილეობის ეფექტიანი შესაძლებლობა.

სტრასბურგის სასამართლომ გაიზიარა საქართველოს მთავრობის მიერ წარდგენილი სამართლებრივი პოზიცია შესაბამის მტკიცებულებებთან ერთად და დაადგინა, რომ არ დასტურდება მომჩივნის ბრალდებები გამოძიების არაეფექტიანობის შესახებ.

ევროპულმა სასამართლომ მიუთითა, რომ საგამოძიებო ორგანოებმა დაუყოვნებლივ დაიწყეს გამოძიება და დროულად განახორციელეს მნიშვნელოვანი საგამოძიებო მოქმედებები. საქმის განხილვა, მათ შორის სააპელაციო და საკასაციო ეტაპებზე, წელიწად-ნახევარზე ნაკლებ დროში დასრულდა. შესაბამისად, სტრასბურგის სასამართლოს შეფასებით, პროკურატურა და სასამართლო ხელისუფლება სათანადო გულმოდგინებით მოქმედებდნენ ბრალდებულთა პასუხისმგებლობის დასადგენად.

საგულისხმოა, რომ მომჩივანს მიენიჭა დაზარალებულის სტატუსი, სათანადოდ განემარტა უფლებები და მიეცა შესაძლებლობა, წარედგინა მომხდარი შემთხვევის შესახებ საკუთარი ვერსია როგორც გამოძიების, ისე შემდგომში - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს წინაშე. სააპელაციო სასამართლომ მომჩივანი გამოიძახა ზეპირ სხდომაზეც, რომელიც მისი თანდასწრებით ჩატარდა.

რაც შეეხება სასჯელის პროპორციულობის საკითხს, სტრასბურგის სასამართლომ მიუთითა, რომ ჩადენილი ქმედების სიმძიმესა და გამოყენებულ სანქციას შორის შეუსაბამობა არ დგინდებოდა.

ზემოაღნიშნული გარემოებების საფუძველზე, სტრასბურგის სასამართლომ დაასკვნა, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ უზრუნველყო ევროპულ სტანდარტებთან შესაბამისი გამოძიება და სასამართლო პროცესი, რომლის გათვალისწინებითაც არ დაადგინა ევროპული კონვენციის დარღვევა.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მოადგილე გიორგი დგებუაძე და აღსრულების ეროვნული ბიუროს თავმჯდომარე ლაშა მოძღვრიშვილი აღმასრულებელთა საერთაშორისო კავშირის (UIHJ) პირველ ვიცე-პრეზიდენტს და გენერალურ მდივანს შეხვდნენ.

შეხვედრაზე საუბარი შეეხო აღმასრულებელთა საერთაშორისო კონფერენციისა და აღმასრულებელთა საერთაშორისო კავშირის მუდმივმოქმედი საბჭოს საგაზაფხულო სესიას, რომელსაც 2026 წელს საქართველო უმასპინძლებს.

მხარეებმა ისაუბრეს აღსრულების ეროვნული ბიუროსა და საერთაშორისო კავშირის საქმიანობის პრიორიტეტებზე, სამართლებრივი და დიგიტალიზაციის მიმართულებით მიმდინარე რეფორმებსა და თანამშრომლობის გაღრმავების მნიშვნელობაზე.

აღმასრულებელთა საერთაშორისო კავშირის მუდმივმოქმედი საბჭოს სხდომა და აღმასრულებელთა საერთაშორისო კონფერენცია 2026 წლის 7-9 მაისს თბილისში გაიმართება. მასშტაბურ ღონისძიებაში მონაწილეობას 50-ზე მეტი ქვეყნის 100-ზე მეტი დელეგატი მიიღებს.

2025 წლის 20 ოქტომბერს გამოქვეყნდა ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) საკითხებში ევროპის საბჭოს ექსპერტთა ჯგუფის (GRETA) შეფასების რიგით მე-4 რაუნდის ანგარიში. „ადამიანით ვაჭრობის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ ევროპის საბჭოს კონვენციის შესრულების შეფასების მე-4 რაუნდი დაეთმო ადამიანით ვაჭრობისათვის მოწყვლადი ჯგუფების გამოვლენასა და მათ დაცვას.

ანგარიშის თანახმად, ბოლო წლების განმავლობაში საქართველოს მთავრობამ პოზიტიური ნაბიჯები გადადგა ტრეფიკინგის წინააღმდეგ საკანონმდებლო, ინსტიტუციური და პოლიტიკური მექანიზმების შემდგომი განვითარებისთვის. განსაკუთრებული მოწონება დაიმსახურა ტრეფიკინგის წინააღმდეგ სახელმწიფოს თანმიმდევრულმა პოლიტიკამ, რომელსაც ახორციელებს იუსტიციის სამინისტროს ხელმძღვანელობით მოქმედი ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) წინააღმდეგ მიმართული ღონისძიებების განმახორციელებელი საუწყებათაშორისო საკოორდინაციო საბჭო. ანგარიშში, ასევე, პოზიტიურად შეფასდა დანაშაულის მსხვერპლთა/დაზარალებულთა კომპენსაციის პროცედურის გამარტივება, დანაშაულის გამოვლენაზე პასუხისმგებელი სახელწმიფო უწყებების უფლებამოსილების ზრდა და სფეროში დასაქმებული პროფესიონალების კვალიფიკაციის ამაღლებისკენ მიმართული ღონისძიებები.

შეფასების მე-4 რაუნდის ფარგლებში 2024 წლის 23-27 სექტემბერს GRETA-ს დელეგაცია იმყოფებოდა ვიზიტით საქართველოში.

საქართველო მნიშვნელოვან ყურადღებას უთმობს ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) წინააღმდეგ ეფექტიან ბრძოლას, რომელიც, ასევე, საქართველოს ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესის მნიშვნელოვანი ნაწილია და ქმნის ტრანსნაციონალურ ორგანიზებულ დანაშაულთან ბრძოლის კუთხით ქვეყანასა და რეგიონში უსაფრთხო და საიმედო გარემოს.

GRETA-ს შეფასების მე-4 რაუნდის ანგარიშში აღნიშნული პროგრესი ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) წინააღმდეგ მიმართული ღონისძიებების განმახორციელებელი საუწყებათაშორისო საკოორდინაციო საბჭოს ეფექტიანი მუშაობის შედეგია. საბჭოს საქართველოს იუსტიციის მინისტრი ხელმძღვანელობს და მის შემადგენლობაში შედის ყველა შესაბამისი სახელმწიფო უწყების, სახალხო დამცველის აპარატისა და პარტნიორი ორგანიზაციების წარმომადგენლები.

GRETA-ს შეფასების მე-4 რაუნდის ანგარიში იმეორებს ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) თაობაზე აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის ყოველწლიური ანგარიშის სულისკვეთებას, რომლის თანახმად ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) დანაშაულის წინააღმდეგ განხორციელებული ღონისძიებებით საქართველო უკვე მე-10 წელია უმაღლეს საფეხურზეა და ინარჩუნებს ადგილს „პირველ კალათაში“.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრი პაატა სალია ჰააგის სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს (ICC) პროკურორის მოადგილეს, ნაჟატ შამემ ხანს შეხვდა.

მხარეებმა განიხილეს სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მიერ საქართველოს საქმის, კერძოდ, 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის გამოძიების ფარგლებში მხარეთა თანამშრომლობისა და სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულების საკითხები.

პროკურორის მოადგილემ და იუსტიციის მინისტრმა ისაუბრეს სასამართლოს მიერ გაცემულ დაპატიმრების ორდერებზე და კიდევ ერთხელ აღნიშნეს, რომ 2008 წლის აგვისტოში ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულების გამოძიებისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მსხვერპლთა ინტერესების დაცვა.

შეხვედრაზე ხაზი გაესვა საქართველოს საქმეზე სასამართლოსთან ეფექტიანი და გამჭვირვალე თანამშრომლობის აუცილებლობას, რომის სტატუტით ნაკისრი ვალდებულებების შესაბამისად.

საუბარი ასევე შეეხო ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს (ECHR) ბოლოდროინდელ გადაწყვეტილებას საქმეზე „საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (IV)“, რომლითაც 29,000-ზე მეტი დაზარალებულისთვის 253 მილიონ ევროზე მეტი კომპენსაცია დადგინდა.

შეხვედრას ესწრებოდნენ იუსტიციის მინისტრის მოადგილეები - მერაბ ტურავა, ბექა ძამაშვილი, გიორგი დგებუაძე და ლანა მორგოშია, ასევე, ICC-ის დელეგაციის წევრები.

განგრძობადი ოკუპაციის საქმეზე რუსეთს საქართველოს სასარგებლოდ 253 მილიონ ევროზე მეტი კომპენსაციის გადახდის ვალდებულება დაეკისრა.

2025 წლის 14 ოქტომბერს სტრასბურგის სასამართლომ საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (IV) ე.წ. განგრძობადი ოკუპაციის საქმეზე კომპენსაციის შესახებ გადაწყვეტილება გამოაცხადა. სასამართლომ საქართველოს მთავრობის მიერ წარდგენილი კომპლექსური სამართლებრივი პოზიცია და მტკიცებულებები გაიზიარა და შედეგად, რუსეთის ფედერაციას საქართველოს დაზარალებული 29 000-ზე მეტი მოქალაქის სასარგებლოდ 253 018 000 ევროს გადახდის ვალდებულება დააკისრა.

როგორც საზოგადოებისთვის ცნობილია, ამ საქმეზე, 2024 წლის 9 აპრილს მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება, რომლითაც რუსეთს დაეკისრა სრული პასუხისმგებლობა ოკუპირებულ ტერიტორიებსა და საოკუპაციო ხაზის გასწვრივ საქართველოს მოსახლეობის მასობრივი შევიწროების, დაკავების, თავდასხმების, მკვლელობებისა და ამგვარი ფაქტებისადმი ოფიციალური შემწყნარებლობის პრაქტიკისათვის, რომელიც საქართველოს ტერიტორიების ოკუპაციისა და ე.წ. ბორდერიზაციის ფონზე მიმდინარეობს.

დღევანდელი გადაწყვეტილება რუსეთის წინააღმდეგ მოგებული ისტორიული საქმეების ლოგიკური გაგრძელებაა. „საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (I)“ ე.წ. დეპორტირებულების საქმეში, რომელიც რუსეთიდან ქართველების მასობრივ გაძევებას უკავშირდებოდა, სტრასბურგის სასამართლომ ეთნიკური ქართველების მასობრივი დეპორტაციისა და მათ მიმართ ადამიანის უფლებების უხეში დარღვევების გამო რუსეთის ფედერაციას 10 მილიონამდე ევროს გადახდის ვალდებულება დააკისრა. ასევე, საზოგადოებისათვის ცნობილია გადაწყვეტილება „საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (II)“ ე.წ. 2008 წლის აგვისტოს ომის საქმეზე, რომლითაც აგვისტოს ომისა და შემდგომ პერიოდში საქართველოს მოქალაქეების მიმართ ჩადენილი მასობრივი დარღვევებისთვის რუსეთის ფედერაციას 130 მილიონამდე ევროს გადახდის ვალდებულება დაეკისრა.

მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთის ფედერაცია აღარ არის ევროპის საბჭოს წევრი, მას რჩება გადაწყვეტილებების აღსრულების სამართლებრივი ვალდებულება და ყველა გადაცილებულ დღეზე შესაბამისი ჯარიმა ეკისრება.

აღნიშნული გადაწყვეტილებების აღსრულებაზე მუშაობა ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის ფარგლებში საქართველოს აქტიური ჩართულობით მიმდინარეობს.

საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო მადლობას უხდის მტკიცებულებების შეგროვებაში ჩართულ სახელმწიფო უწყებებს და სრულიად საქართველოს ულოცავს ამ ისტორიულ გამარჯვებას.

იუსტიციის მინისტრის მოადგილედ ლანა მორგოშია დაინიშნა.

ლანა მორგოშია პროფესიით იურისტია; აქვს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროში მუშაობის 12-წლიანი გამოცდილება.

მინისტრის მოადგილედ დანიშვნამდე, იკავებდა იუსტიციის სამინისტროს ადმინისტრაციის უფროსის თანამდებობას.

იუსტიციის სამინისტროში თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნებისთვის უწყებათაშორისი კომისიის შემაჯამებელი სხდომა გაიმართა, რომელსაც იუსტიციის მინისტრი პაატა სალია ხელმძღვანელობდა.

სხდომაზე კომისიის წევრებმა შეაჯამეს 2025 წლის 4 ოქტომბრის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების მიმდინარეობა, არჩევნების შემდგომი პერიოდი და საარჩევნო მედიამონიტორინგის შედეგები.

თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნებისთვის უწყებათაშორისმა კომისიამ თავისი საქმიანობის განმავლობაში სულ განიხილა 30-მდე საკითხი, მათ შორის, როგორც პოლიტიკური გაერთიანებებისა და სადამკვირვებლო ორგანიზაციების განცხადებები, ასევე მედიამონიტორინგის საფუძველზე გამოვლენილი შესაძლო დარღვევები.

აღინიშნა, რომ პასუხისმგებელი უწყებების მიერ ჩატარებული მოკვლევის შედეგად, არც ერთ შემთხვევაში არ დადგინდა საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევა. ასევე, არ დაფიქსირებულა საჯარო მოსამსახურეების მხრიდან ადმინისტრაციული რესურსის არასათანადო გამოყენების შემთხვევები.

იუსტიციის მინისტრმა პაატა სალიამ მადლობა გადაუხადა კომისიის წევრებს გაწეული შრომისთვის და ხაზგასმით აღნიშნა უწყებათაშორისი ფორმატის მნიშვნელობა, რომელიც საარჩევნო პროცესში ეფექტიან თანამშრომლობას უზრუნველყოფს.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა თანამშრომლებს პროფესიული დღე მიულოცა.

პაატა სალიამ მათ გაწეული სამსახურისა და პროფესიონალიზმისთვის მადლობა გადაუხადა და ხანგრძლივი სტაჟის მქონე თანამშრომლებს სპეციალური სიგელები გადასცა.

იუსტიციის სამინისტროს თანამშრომელთა პროფესიული დღე 11 ოქტომბერს აღინიშნება - აღნიშნული თარიღი 1918 წელს იუსტიციის სამინისტროსთან პირველი სტრუქტურული ერთეულის, საკოდიფიკაციო განყოფილების დაარსებას უკავშირდება.

საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო ეხმაურება სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას სპეციალური პენიტენციური სამსახურის პენიტენციური დეპარტამენტის დირექტორის ყოფილი მოადგილის გიორგი ქემოკლიძის დაკავების ფაქტთან დაკავშირებით.

იუსტიციის სამინისტროს გენერალური ინსპექცია აწარმოებდა გამოძიებას მიმდინარე წლის 11 ივლისს N8 პენიტენციურ დაწესებულებაში კ. მეტრეველსა და გ. ბაჩიაშვილს შორის მომხდარ ინციდენტთან დაკავშირებით, ხოლო გამოძიების გარკვეულ ეტაპზე, კანონით გათვალისწინებული საფუძვლებიდან გამომდინარე, სისხლის სამართლის საქმე გამოსაძიებლად გადაეცა სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანტიკორუფციულ სააგენტოს.

ანტიკორუფციული სააგენტოს მიერ გუშინ გავრცელებული ინფორმაცია თანხვედრაშია იმ ვერსიასთან, რომელზეც საუბარი იყო სპეციალური პენიტენციური სამსახურის მიერ 2025 წლის 21 აგვისტოს გავრცელებულ განცხადებაში გ. ბაჩიაშვილის საკანში მომხდარ ფაქტთან დაკავშირებით.

მიმდინარე გამოძიების ფარგლებში დანაშაულებრივ ქმედებებში მხილებულ იქნა სპეციალური პენიტენციური სამსახურის ერთ-ერთი ყოფილი ხელმძღვანელი პირი, რომლის მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულის მსგავსი ქმედებები ზიანს აყენებს სპეციალური პენიტენციური სამსახურისა და იქ დასაქმებული ასობით ღირსეული მოსამსახურის რეპუტაციას, რომლებიც 24-საათიან რეჟიმში უწყვეტად და კეთილსინდისიერად ასრულებენ მათზე დაკისრებულ სამსახურებრივ მოვალეობას.

იუსტიციის სამინისტრო და სპეციალური პენიტენციური სამსახური აგრძელებს აქტიურ თანამშრომლობას გამოძიებასთან.