დუბლინში ევროპის საბჭოს წევრი ქვეყნების მინისტერიალი მიმდინარეობს, რომელიც ოჯახში და გენდერული ნიშნით ძალადობის პრევენციის საკითხებს ეხება. კონფერენციას ევროპის ქვეყნების იუსტიციის სამინისტროების ხელმძღვანელები ესწრებიან. საქართველოს დელეგაციას რატი ბრეგაძე ხელმძღვანელობს.

ღონისძიებაზე იუსტიციის მინისტრი სიტყვით წარდგა და იმ ინსტიტუციურ და სამართლებრივ რეფორმებზე ისაუბრა, რომლებიც ქვეყანაში ოჯახში და ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ გატარდა.

მინისტრმა აღნიშნა, რომ გენდერული ნიშნით ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლა საქართველოს მთავრობის ერთ-ერთი პრიორიტეტია.

„საქართველოს მთავრობის დღის წესრიგში ერთ-ერთ პრიორიტეტად რჩება გენდერული თანასწორობა, ქალთა მიმართ ძალადობისა და ოჯახში ძალადობის აღმოფხვრა და პრევენცია. გასული წლების განმავლობაში გატარებული სამართლებრივი და ინსტიტუციური რეფორმები გენდერული კუთხით ჩვენი მიდგომის საუკეთესო ილუსტრაციაა. ჩვენი პოლიტიკა ემყარება 4 პრინციპს: ძალადობის თავიდან აცილება, მსხვერპლთა დაცვა, ეფექტური გამოძიება და უწყებათაშორისი თანამშრომლობა. ყველა ეს მიმართულება სრულყოფილად არის ასახული სამართლებრივ და ინსტიტუციურ მექანიზმებში, მათ შორის, საქართველოში ადამიანის უფლებათა დაცვის 2022-2030 წლების მეორე ეროვნულ სტრატეგიასა და თემატურ სამოქმედო გეგმებში“, − აღნიშნა იუსტიციის მინისტრმა.

კონფერენციაში, ასევე, მონაწილეობენ იუსტიციის მინისტრის პირველი მოადგილე თამარ ტყეშელაშვილი და მოადგილე ბექა ძამაშვილი.

დუბლინის კონფერენციის ფარგლებში ოჯახში, სექსუალური და გენდერული ნიშნით ძალადობის პრევენციის შესახებ დეკლარაციას მიიღებენ. დეკლარაცია სახელმწიფოებს მოუწოდებს, გააძლიერონ ოჯახში ძალადობის, ქალთა მიმართ ძალადობის ეროვნული მექანიზმები; ყურადღება გაამახვილონ მოძალადეთა რეაბილიტაციასა და ძალადობრივი ქცევის კორექციაზე, ასევე, მოუწოდებენ სახელმწიფოებს სტამბოლის კონვენციის რატიფიკაციისკენ.

საქართველოს ევროპული პერსპექტივის შესახებ ისაუბრა იუსტიციის მინისტრმა ევროკავშირის აღმოსავლეთ ევროპისა და ცენტრალური აზიის სამუშაო ჯგუფის წევრებთან შეხვედრაზე.

რატი ბრეგაძემ მადლობა გადაუხადა სტუმრებს საქართველოში განხორციელებული რეფორმებისა და ქვეყნის დასავლური მისწრაფების მხარდაჭერისთვის, რაც ასოცირების პროცესის წარმატებით დასრულებითა და ევროკავშირის ქვეყნებთან ეკონომიკური ინტეგრაციით გამოიხატა.

რატი ბრეგაძემ დელეგაციის წევრებს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საქმიანობის პრიორიტეტულ მიმართულებებზე ესაუბრა. საუბარი შეეხო 12-პუნქტიან რეკომენდაციებს, რომლებიც საქართველომ კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მისაღებად უნდა შეასრულოს. რატი ბრეგაძის განცხადებით, ამ მიზნით საქართველოს პარლამენტში შექმნილია თემატური სამუშაო ჯგუფები, რომლებთანაც იუსტიციის სამინისტრო, თავისი კომპეტენციის ფარგლებში, აქტიურად თანამშრომლობს.

მინისტრმა გამოთქვა მტკიცე რწმენა იმისა, რომ ევროინტეგრაციის გზაზე საქართველოს კვლავ ექნება ევროკავშირის მხარდაჭერა და უახლოეს მომავალში ქვეყანა შეძლებს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მიღებას.

შეხვედრას, ასევე, ესწრებოდა იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ბექა ძამაშვილი.

მხარეებმა მართლმსაჯულების სფეროში ორმხრივი თანამშრომლობის გაღრმავების საკითხები განიხილეს და შეთანხმდნენ, რომ აქტიურად იმუშავებენ საქართველოსა და აშშ-ს შორის ექსტრადიციის შეთანხმების გასაფორმებლად. რატი ბრეგაძემ მადლობა გადაუხადა ბრიუს შვარცს აშშ-ის მხრიდან იუსტიციის სამინისტროს ხელმძღვანელობით განხორციელებული და მიმდინარე რეფორმების მხარდაჭერისათვის.

მინისტრმა თანამშრომლობის კიდევ უფრო გაღრმავების მიზნით საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსა და აშშ-ის იუსტიციის დეპარტამენტს შორის მემორანდუმის გაფორმების ინიციატივა გამოთქვა.

საუბარი შეეხო გაცვლითი პროგრამების ამოქმედებას იუსტიციის სამინისტროსა და იუსტიციის დეპარტამენტის თანამშრომლებისათვის. მხარეებმა, ასევე, განიხილეს ქართულ-ამერიკული სამართლებრივი ფორუმის გამართვის შესაძლებლობა.

„მოხარულები ვართ ბატონ შვარცთან შეხვედრით იუსტიციის სამინისტროში. მიმოვიხილეთ ჩვენს უწყებებს შორის არსებული თანამშრომლობის კონკრეტული წარმატებული მაგალითები. ასევე, განვიხილეთ ახალი ინიციატივები, რომელთა განხორციელებითაც ქართულ-ამერიკული ურთიერთობები სამართლის სფეროში ახალ, კიდევ უფრო მაღალ ნიშნულზე იქნება აყვანილი“, - განაცხადა რატი ბრეგაძემ.

ბრიუს შვარცმა იუსტიციის მინისტრი ვაშინგტონში მიიწვია:

„შეერთებული შტატების იუსტიციის დეპარტამენტის სახელით, ნება მომეცით, გითხრათ, რაოდენ დიდი პატივი იყო ჩემთვის მინისტრთან შეხვედრა და შესაძლებლობა მქონოდა, მასთან განმეხილა კანონის უზენაესობის საკითხები, თუ რამდენად განვვითარდით კანონის უზენაესობის კუთხით როგორც ჩვენს ქვეყნებში, ისე გლობალური მასშტაბით. ჩვენ ვისაუბრეთ საკითხებზე, რომლებზეც ერთობლივად ვმუშაობთ, მათ შორის, პენიტენციური და პრობაციის სისტემების რეფორმასა და სხვა მრავალ საკითხზე. განვიხილეთ ამ კონტექსტში არსებული საერთო მიზნები. აღვნიშნეთ ის ფაქტი, რომ გვაქვს შესაძლებლობა, ვიფიქროთ ექსტრადიციის ხელშეკრულებაზე ჩვენს ორ ქვეყანას შორის, რაც კიდევ უფრო გაამყარებს ურთიერთობას და ხაზს გაუსვამს ამ ურთიერთობის მნიშვნელობას როგორც ჩვენი ქვეყნებისთვის, ისე ჩვენი ქვეყნების ხალხებისთვის, ასე რომ, კიდევ ერთხელ გმადლობთ, რომ აქ ვარ, სამინისტროში, მოუთმენლად ველი მომავალ ვიზიტებს და ვიმედოვნებ, რომ იუსტიციის სამინისტროს დელეგაციას და მინისტრს, ასევე, ვიხილავ ვაშინგტონში“, - განაცხადა მან.

შეხვედრას იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ბექა ძამაშვილი ესწრებოდა.

Eurojust-სა და ევროკავშირის ქვეყნებთან თანამშრომლობის პრიორიტეტულობაზე ისაუბრა იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ Eurojust-ის პრეზიდენტ ლადისლავ ჰამრანთან შეხვედრისას.

მინისტრმა ყურადღება გაამახვილა შესანიშნავ თანამშრომლობაზე საქართველოსა და ევროკავშირის წევრ ქვეყნებს შორის ექსტრადიციისა და სისხლის სამართლის სფეროში სამართლებრივი თანამშრომლობის მიმართულებით.

შეხვედრაზე ხაზგასმით აღინიშნა, რომ მტკიცე სექტორული თანამშრომლობა ეხმარება ქვეყანას ევროინტეგრაციის პროცესში და იმედი გამოითქვა, რომ ევროკავშირის პერსპექტივის მიღების შემდეგ პროცესი უახლოეს მომავალში კანდიდატის სტატუსის მინიჭებით საქართველოსთვის დადებითად დასრულდება.

ასევე, შეხვედრაზე ისაუბრეს უწყებებს შორის სასწავლო და სამუშაო გაცვლითი პროგრამების შესაძლებლობაზე.

რატი ბრეგაძე ლადისლავ ჰამრანს იუსტიციის სამინისტროში შეხვდა. შეხვედრას იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ბექა ძამაშვილი ესწრებოდა.

ინფორმაციისთვის: ევროჯასტი (Eurojust) სისხლის სამართლის სფეროში თანამშრომლობის ევროკავშირის ორგანოა. მისი ძირითადი საქმიანობაა სისხლის სამართლის საქმეებზე ევროკავშირის წევრი ქვეყნების თანამშრომლობის კოორდინაცია, მათ შორის, ევროკავშირის არაწევრ, ევროინტეგრაციის პროცესში მყოფ პარტნიორ სახელმწიფოებთან. საქართველოსა და ევროჯასტს შორის შეთანხმება 2019 წელს გაფორმდა.

იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ თურქეთის რესპუბლიკის ომბუდსმენს შერეფ მალკოჩს უმასპინძლა. მხარეებმა სისხლის სამართლის სფეროში თურქეთთან წარმატებულ თანამშრომლობაზე ისაუბრეს და ამ სფეროში ადამიანის უფლებების დაცვის კუთხით რეკომენდაციები და მოსაზრებები ერთმანეთს გაუზიარეს.

ისაუბრეს თანამშრომლობის კონკრეტულ ინიციატივებზე, რომლის განხორციელებითაც საქართველოს და თურქეთს შორის არსებული სტრატეგიული და მეგობრული ურთიერთობა კიდევ უფრო ინტენსიური გახდება.

მინისტრმა თურქეთის რესპუბლიკის ომბუდსმენს სამინისტროს საქმიანობის პრიორიტეტები გააცნო, რომლებიც უწყების ათწლიან სამოქმედო გეგმაშია გაწერილი. მათ შორის, აღინიშნა სამინისტროს ერთ-ერთი პრიორიტეტი − პენიტენციური და პრობაციის სისტემების რეფორმა.

მინისტრის თქმით, უწყებისთვის მნიშვნელოვანია აღნიშნული სისტემების შემდგომი განვითარება საუკეთესო ევროპული და საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად, რისთვისაც არაერთი თემატური რეფორმა ტარდება.

როგორც შეხვედრაზე აღინიშნა, საქართველოში მიმდინარეობს მუშაობა ბრალდებულთა/მსჯავრდებულთა რეაბილიტაცია-რესოციალიზაციის მიდგომების კიდევ მეტად განვითარებისთვის, რომლის პროცესშიც თანაბრად გათვალისწინებულია უცხოელი პატიმრების ინტერესები და საჭიროებები.

იუსტიციის სამინისტროში გამართულ შეხვედრას იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ბექა ძამაშვილი ესწრებოდა.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრი რატი ბრეგაძე ჰააგის სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს პროკურორის მოადგილე ნაზატ შამიმ ხანს შეხვდა და აგვისტოს ომის დანაშაულების გამოძიების შესახებ ესაუბრა. შეხვედრას, ასევე, ესწრებოდა იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ბექა ძამაშვილი.

ჰააგის პროკურორის მოადგილესთან შეხვედრაზე რატი ბრეგაძემ კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ ქართული მხარე მზად არის, 2008 წლის ომის გამოძიების ფარგლებში, მჭიდროდ ითანამშრომლოს ჰააგის სასამართლოსთან. ამ წარმატებული თანამშრომლობის შედეგად 2022 წლის 30 ივნისს ჰააგის სასამართლომ დაკავების ორდერი გამოსცა ცხინვალის რეგიონის 3 „მაღალჩინოსნის“ მიმართ აგვისტოს ომის დროს ქართველი სამოქალაქო ტყვეების მიმართ ჩადენილი დანაშაულების ეპიზოდზე.

რატი ბრეგაძემ ნაზატ შამიმ ხანთან საუბრისას ხაზი გაუსვა იმ გარემოებას, რომ ომის საქმეზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს დიდმა პალატამ უკვე დაადგინა რუსეთის ფედერაციის პასუხისმგებლობა სამოქალაქო და სამხედრო მოსამსახურეების წინააღმდეგ ჩადენილ ისეთ დანაშაულებზე, როგორიცაა: ცხინვალის რეგიონში ქართველების ეთნიკური წმენდა; ქართველი სამხედრო ტყვეებისა და სამოქალაქო პირების მკვლელობა და წამება; არაადამიანური და ღირსების შემლახველი მოპყრობა.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა იმედი გამოთქვა, რომ, სტრასბურგის სასამართლოს კვალდაკვალ, ჰააგის სისხლის სამართლის სასამართლოც, თავისი იურისდიქციის ფარგლებში, სამართლებრივი რეაგირების გარეშე არ დატოვებს 2008 წლის აგვისტოში ცხინვალის რეგიონში მომხდარ ფაქტებს, შესაბამის სასჯელს დააკისრებს ყველა დამნაშავეს და მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს ომისა და კაცობრიობის წინააღმდეგ მიმართული დანაშაულების მსხვერპლთათვის სამართლიანობის აღდგენის პროცესში.

შეხვედრის ბოლოს რატი ბრეგაძემ აღნიშნა, რომ საერთაშორისო სასამართლოებში სახელმწიფო წარმომადგენლობის უზრუნველყოფა და თანმიმდევრული სტრატეგიული სამართალწარმოება იუსტიციის სამინისტროს პრიორიტეტია. იუსტიციის სამინისტრო, როგორც საერთაშორისო სასამართლოებში სახელმწიფო წარმომადგენლობის მაკოორდინირებელი უწყება, მომავალშიც გააგრძელებს საქართველოს ეროვნული ინტერესებისა და სუვერენიტეტის დაცვას როგორც სტრასბურგის, ისე ჰააგის სასამართლოებში.

როგორც საზოგადოებას მოეხსენება, 2021 წლის 21 იანვარს ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ გამოაქვეყნა გადაწყვეტილება საქმეზე - “საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (II)“ (ე.წ. „ომის საქმე“). გადაწყვეტილება ეხება 2008 წლის აგვისტოს ომისა და შემდგომი ოკუპაციის პერიოდში რუსეთის მიერ, რომელიც ახორციელებდა ეფექტურ კონტროლს ცხინვალის რეგიონსა და აფხაზეთზე, საქართველოს მოსახლეობის მიმართ განხორციელებულ ადამიანის უფლებების მასობრივი დარღვევის ადმინისტრაციულ პრაქტიკას.

მინისტრთა კომიტეტის მიმდინარე წლის სექტემბრის სხდომაზე ქართულმა მხარემ ისაუბრა გადაწყვეტილების მნიშვნელობაზე და დააფიქსირა მკაფიო პოზიცია, რომ მიუხედავად რუსეთის ფედერაციისათვის ევროპის საბჭოს წევრის სტატუსის შეწყვეტისა, მოპასუხე სახელმწიფოს კვლავ რჩება უპირობო ვალდებულება ზედმიწევნით აღასრულოს სასამართლოს გადაწყვეტილება.

საგულისხმოა, რომ მინისტრთა კომიტეტმა სრული შემადგენლობით მხარდაჭერა გამოუცხადა ქართულ მხარეს და ხაზი გაუსვა დადგენილი დარღვევების სიმძიმესა და მასშტაბურობას. მინისტრთა კომიტეტმა მკაცრად მოუწოდა რუსეთს, უმოკლეს ვადაში წარმოადგინოს დიდი პალატის 21 იანვრის გადაწყვეტილების აღსრულების სრულფასოვანი სამოქმედო გეგმა და დაიწყოს ქმედითი ნაბიჯების გადადგმა, რათა აღმოიფხვრას დარღვევების ძირითადი საფუძველი (ე.ი. განგრძობადი ოკუპაცია) და აღარ განმეორდეს ადამიანის უფლებათა მსგავსი დარღვევები.

კომიტეტმა, აგრეთვე, გამოთქვა ღრმა წუხილი იმასთან დაკავშირებით, რომ რუსეთის ფედერაცია, რომელიც ახორციელებს ეფექტურ კონტროლს აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონზე, კვლავ არ აძლევს იძულებით გადაადგილებულ ეთნიკურად ქართველ მოსახლეობას მათ საცხოვრებელ სახლებში დაბრუნების შესაძლებლობას და მოუწოდა რუსეთს, გადაწყვეტილების აღსრულების მიზნით, განახორციელოს ეფექტიანი ღონისძიებები აღნიშნული მიმართულებით.

ქართული მხარის ინიციატივით, კომიტეტი „ომის“ საქმის განხილვას მომდევნო სხდომაზე, 2022 წლის დეკემბერში დაუბრუნდება.

ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტმა მიმდინარე წლის სექტემბრის დებატებზე განიხილა - „საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (I)” (ე.წ. „დეპორტირებულების საქმე“). სხდომაზე საქართველოს წარმომადგენლობამ ხაზი გაუსვა განსახილველ საქმეზე სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულების მნიშვნელობას და გააჟღერა მკაფიო პოზიცია, რომ მიუხედავად რუსეთის ფედერაციისათვის ევროპის საბჭოს წევრის სტატუსის შეწყვეტისა, მოპასუხე სახელმწიფოს კვლავ რჩება გადაწყვეტილების აღსრულების უპირობო ვალდებულება.

მინისტრთა კომიტეტის დებატების ფარგლებში დელეგაციების აბსოლუტურმა უმრავლესობამ მკაცრად დაგმო რუსეთის მიერ ზემოხსენებული ვალდებულების აღუსრულებლობა და სრულად გაიზიარა საქართველოს წარმომადგენლების პოზიცია.

რეზოლუციის ფარგლებში კომიტეტმა გამოთქვა ღრმა მწუხარება რომ, ურთიერთგაგების მემორანდუმზე ხელმოწერის მიუხედავად, რუსეთის ხელისუფლებამ არ გადაიხადა ევროპული სასამართლოს მიერ დაზარალებულებისთვის მიკუთვნებული თანხა. მინისტრთა კომიტეტის თანახმად, გადაწყვეტილების აღსრულების დაყოვნება განსაკუთრებით აზიანებს დაზარალებულთა ინტერესებს.

ქართული მხარის ინიციატივით, მინისტრთა კომიტეტმა მოუწოდა წევრ სახელმწიფოებს, გამოიყენონ ყველა საშუალება საქმის აღსრულების უზრუნველსაყოფად. ამასთან კომიტეტმა გაიზიარა ქართული მხარის პოზიცია, რომ რუსეთისათვის ევროპის საბჭოს წევრის სტატუსის შეწყვეტის პირობებში, აუცილებელია რუსეთის წინააღმდეგ მიღებული გადაწყვეტილებების აღსრულების ზედამხედველობის სტრატეგიის შემუშავება, ყველა წევრი სახელმწიფოს ჩართულობით და დაავალა კომიტეტის სამდივნოს, წარადგინოს შესაბამისი შეთავაზებები და ხედვა განსახილველი საქმის აღსრულების თაობაზე შემდეგ სხდომამდე, რომელიც 2022 წლის დეკემბერში გაიმართება.

როგორც საზოგადოებისათვის ცნობილია, სტრასბურგის სასამართლოს 2019 წლის 31 იანვრის გადაწყვეტილებით რუსეთის მთავრობას დაეკისრა ქართული მხარისათვის 10,000,000 ევროს გადახდის ვალდებულება იმ დაზარალებულთათვის გადასაცემად, რომლებიც 2006 წელს რუსეთიდან მასობრივი დეპორტაციის მსხვერპლი გახდნენ. თუმცა, მიუხედავად ქართული მხარისა და მინისტრთა კომიტეტის ძალისხმევისა, რომელიც 2021 წლის ბოლოს ურთიერთგაგების მემორანდუმის ხელმოწერით დასრულდა, რუსეთს თანხა ამ დრომდე არ გადაუხდია.

ქართული მხარის ინიციატივით, კომიტეტი დეპორტირებულების საქმის განხილვას მომდევნო სხდომაზე, 2022 წლის დეკემბერში დაუბრუნდება.

35-მდე ქვეყნის 150 დელეგატი აღსრულების პროცესში ახალ ტექნოლოგიებსა და ციფრული მმართველობის დანერგვის საკითხებს განიხილავს. ღონისძიებას საქართველოს იუსტიციის მინისტრი რატი ბრეგაძე, აღმასრულებელთა საერთაშორისო კავშირის პრეზიდენტი მარკ შმიდტი, მმართველი საბჭოს წევრები და სხვადასხვა ქვეყნის დელეგატები ესწრებიან.

იუსტიციის მინისტრმა რატი ბრეგაძემ კონფერენციის მონაწილეებს საქართველოს სააღსრულებო სისტემაში უკვე დანერგილი ელექტრონული სერვისები გააცნო და სამომავლო გეგმებზეც ისაუბრა.

სერვისების გაციფრულების და მათი ხელმისაწვდომობის გაზრდის მიმართულებით აღსრულების ეროვნულ ბიროში უკვე არაერთი სიახლეა დანერგილი, მათ შორის, ციფრული არქივი, ელექტრონული საქმისწარმოების პროგრამა, გამარტივებული საქმისწარმოების პლატფორმა, ელექტრონული სისტემის აწყობა მუნიციპალიტეტებსა და კერძო ბანკებთან და სხვა თანამედროვე ციფრული სერვისები.

მინისტრმა აღსრულების ახალი კოდექსის მნიშვნელობაზეც გაამახვილა ყურადღება და აღნიშნა, რომ კანონის მიღების შემდეგ სააღსრულებო სისტემა კიდევ უფრო დაუახლოვდება ევროპულ სტანდარტებს.

კონფერენციის ფარგლებში ოთხი პანელური დისკუსია გაიმართება. თითოეულზე მონაწილეები ციფრული და ტექნოლოგიური მიღწევების სააღსრულებო პროცესში დანერგვის შესაძლებლობებზე ისაუბრებენ; მათ შორის, ფაქტების კონსტატაციის, სააუქციონო მომსახურების, მოვალეთა რეესტრის ბლოკჩეინის სისტემაში ინტეგრირების, აღსრულების პროცესში ხელოვნური ინტელექტის დანერგვის, ტექნიკური სამუშაოს გაციფრულებისა და ადამიანური რესურსის გამოთავისუფლების შესახებ; გაიმართება სხვადასხვა ქვეყნაში უკვე ადაპტირებული გაციფრულების პროცესისა და ელექტრონული სერვისების დანერგვის პრაქტიკული მაგალითების განხილვა.

კონფერენცია აღმასრულებელთა საერთაშორისო კავშირის მხარდაჭერითა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს ინიციატივით მიმდინარეობს. გახსნის ღონისძიებას, აგრეთვე ესწრებოდნენ იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ერეკლე ღვინიანიძე, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე თორნიკე რიჟვაძე, ბათუმის მერი არჩილ ჩიქოვანი და სხვა ოფიციალური პირები.